UFUK ER ESOGÜ

01 Mart 2008

ABD, 'küçük bankalar batar'sinyali verdi, dünya karıştı

FED Başkanı Ben Bernanke'nin açıklamalarıyla morali bozuk şekilde güne başlayan piyasalar, ABD'li sigorta devi AIG'in zararı, İngiliz Peloton'un bir fonunu kapatma kararı ile kötü bir gün yaşadı.

ABD'li Ambac'ı kurtarma operasyonunda sorunlar çıktığı haberinin de gelmesiyle Avrupa borsaları düştü. İMKB'deki düşüş yüzde 2.28 olurken, Euro 6 aydan sonra 1.80 YTL'yi aştı.

ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke'nin "küçük bankalar batabilir" açıklaması, Ambac'ın kurtarma operasyonuna yönelik olumsuzluk ve Londra merkezli Peloton Partners'ın bir hedge fonunu kapatma haberleri piyasaları allak bullak etti. ABD borsasında vadeli işlemlerde yön aşağı çevrildi. Avrupa borsaları ise yüzde 2'ye dayanan kayıp gerçekleştirdi. Yurtdışının gölgesinde işlem yapan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası da (İMKB) kayıp gün içinde yüzde 2'yi aştı.

BERNANKE DURGUNLUK BEKLEMİYOR: Ben Bernanke, önceki gün Senato'da Bankacılık Kurulu'na yaptığı konuşmada yoğun biçimde emlak işine yatırım yapmış bazı küçük bölgesel bankaların zorlanabileceğini ama ABD bankacılık sisteminin genel anlamda güçlü olduğunu söyledi. Büyük bankaların son dönemde 75 milyar dolar sermaye sağladığını kaydeden Bernanke "Bunun devamını umuyorum. Böylece daha fazla kredi verebilecek durumda olacaklardır" dedi. Stagflasyon (yüksek enflasyon ortamında durgunluk) beklemediğine dikkat çeken Bernanke, koşulların 1970'lerden çok uzak olduğunu vurguladı.

PELOTON VE AIG MORAL BOZDU: Bu açıklamalar, piyasalarda 18 Mart tarihinde FED'in yüzde 0.50 oranındaki faiz indirimine gideceği beklentisini güçlendirse de, Bernanke'nin yeni batışlardan söz etmesi moralleri bozdu. Dün gelen bazı olumsuz haberler de buna tuz biber ekti. Dünyanın en büyük sigorta şirketlerinden olan ABD'li AIG, 11 milyar dolarlık mortgage zararı nedeniyle, 2007 yılını 5 milyar dolar zararla kapattığını açıkladı. Öte yandan Londra merkezli hedge fon Peloton Partners verdiği büyük çaplı kayıplardan dolayı 2 milyar dolarlık bir fonu kapatma kararı aldı.

AMBAC'TA SORUN ÇIKABİLİR: Tüm bu olumsuzlukların üzerine bir de ABD'nin tahvil sigorta şirketi Ambac'ın kurtarılmasında sorun çıktığı haberi geldi. Fakat kurtarma planının tamamen ortadan kalkmadığı ancak önemli bir engelle karşı karşıya olduğunu belirtildi. Yine tahvil sigorta şirketi MBIA, 2008'in ilk çeyreğinde kredi spread'lerinin (kur makası) genişlemesi ve aktif notunun düşürülmesinden zarar görebileceğini açıkladı. Olumsuz haber bombardımanına maruz kalan piyasalarda tansiyon iyice yükseldi.

İMKB YÜZDE 2.28 DEĞER KAYBETTİ: Avrupa borsalarında kayıplar yüzde 2'ye dayandı. Uluslararası piyasalarda doların değer kaybı devam etti. Yurtdışını takip eden İMKB Ulusal 100 Endeks'i ise güne değer kaybıyla başladı. Kuzey Irak'a gelişmelerini de fiyatlayan borsa gün içinde yüzde 2'yi aşan değer kaybı gerçekleştirdi. Gün sonunda 44.776 puandan kapanan endeks yüzde 2.28 değer yitirdi.

EURO 1.81 YTL'Yİ AŞTI: Döviz piyasası ise Euro/dolar paritesine bağlı hareket gerçekleştirdi. Bankalar arası piyasada dolar 1.19-1.20 YTL arasında hareket etti. Euro'nun dolar karşısındaki değer artışı ise içeride de doları 1.81 YTL'nin üzerine taşıdı. Euro, geçen ağustostan bu yana ilk kez 1.80 YTL'yi aşmış oldu. Euro serbest piyasada günü 1.8180 YTL'den, dolar ise 1.1960 YTL'den tamamladı.

Altında 975, petrolde 103 dolarlık rekor

DOLARIN değer kaybı petrol ve altın fiyatlarını yeni zirveye taşıdı. ABD ham petrolü dün sabah 103 dolar 5 sentle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Brent petrolü ise 101 dolar 27 sentle rekor kırdı. Altın fiyatları da spot piyasada 975 dolar seviyesine çıkarak tarihi zirveye oturdu. Düşük dolar ve rekor düzeydeki petrolün altın piyasasına alım getirdiğini söyleyen analistler, artık yeni hedefin 1000 dolar olduğunu belirtti. Altındaki yükseliş gümüş fiyatlarının da 19.86 dolarla son 27 yılın en yüksek düzeyine çıkmasına neden oldu.

Mortgage zararı 600 milyar doları bulabilir

UBS analistleri, mortgage krizi nedeniyle finans kurumları bekleyen zararın 600 milyar doları bulmasını bekliyor. Şimdiye kadar 160 milyar dolarlık zarar açıklayan bankaların bundan sonra açıklayacağı kayıpların toplamının en az 350 milyar dolar olacağına dikkat çeken analistler "Ekonominin mantığın öngördüğünden daha fazla zarar alabileceği riskine karşı hazırlıklı olmalıyız" dediler.

03 Mart 2008

Petrol fiyatları 100 doların üzerinde seyrediyor

Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları, düşük dolar kuru ve OPEC'in petrol üretimini değiştirmeyeceği beklentileri nedeniyle 100 doların üzerinde seyrediyor.

ABD ham petrolü nisan teslim fiyatı 68 sent düşüşle varili 101,16 dolara gerilerken, Londra Brent tipi ham petrol ise 62 sent azalışla varili 99,48 dolardan işlem görüyor.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi ülkelerin bu hafta Avusturya'nın başkenti Viyana'da yapılacağı toplantıda petrol üretim miktarını değiştirmeyeceği beklentisinin yanı sıra düşük dolar kuru, Orta Doğu, Güney Amerika ve Nijerya'daki gerilimler petrol fiyatlarının 100 doların üzerinde seyretmesine neden oluyor.

06 Mart 2008

Petrol fiyatları coştu

Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları rekora doymuyor.

Dolar düştükçe yatırımcıların petrole yönelmesi, fiyatları yeni bir zirvye taşıdı. Petrolün varil fiyatı bugün tarihinde ilk kez 106 dolara dayandı.

Fiyatlardaki hareketi değerlendiren uzmanlar, yükselişin arkasındaki esas nedenin dolardaki düşüş olduğuna dikkat çekiyor. Doların düşmesiyle kendilerine yeni yatırım alanı arayan fonlar özellikle petrol ve altın gibi emtiaları tercih ediyor. Fonların petrole olan yoğun ilgisi de fiyatları gün be gün yeni zirvelere taşıyor.

Dolardaki düşüşün yanında ABD petrol stoklarındaki azalma da fiyatlar üzerinde baskı oluşturuyor. Petrolde arz-talep dengesizliği yaşpanabileceğine inanan yatırımcılar petrolün ateşini yüksek tutuyor.

Uzmanlar, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) üretimi artırmama kararı almasının da fiyatların 106 dolara kadar çıkmasında etkili olduğunu düşünüyor.

13 Mart 2008

Piyasayı global dalga vurdu

Uluslararası arenadaki bulutlu hava piyasaların üzerine kabus gibi çöktü.

Son iki gündeki iyimserlik yerini sert satışlara bırakırken, borsa günü son dönemde hızlanan satışlarla yüzde 4.13 kayıpla 42 bin 421 puandan tamamladı.

Borsada dış piyasalara bağımlı hareket gün boyunca devam etti. İç gelişmelerin fazla fiyatlanmadığı piyasada rotayı yurtdışı gelişmeler belirliyor. ABD kaynaklı tedirginlikler borsalarda satış baskısına neden olurken, İMKB de payına düşeni alıyor.

Yurtdışında bu tip tedirginliklerin yaşandığı hallerde özellikle Türkiye gibi cari açığı yüksek ve likit piyasalara daha fazla satış geldiğine işaret eden uzmanlar, 42 bin 500 sınırına gerileyen borsada 42 bin bölgesinin önemli olduğu görüşünde. Borsanın 42 binde tutunması halinde yönünü tekrar yukarıya çevirebileceği belirtiliyor. Ancak bunun için de en önemli şart yurtdışında havanın tekrar düzelmesi.

KÖTÜ SENARYO

Piyasada konuşulan kötü senaryo ise düşüşün ilk etapta 40 bine, arkasından 37 bin-38 bin bandına doğru devam edeceği yönünde. FED'in yaptığı müdahalenin yeterli olmadığını savunan uzmanlar, kredi piyasasına ilişkin kaygıların bıçak gibi piyasanın sırtında olduğunu vurguluyor.

18 Mart 2008

Dev bankaların kârı düştü

ABD'nin iki büyük bankası, merakla beklenen ilk çeyrek bilançolarını açıkladı. Sonuçlar, beklendiği kadar kötü olmadı.

Goldman Sachs, ilk çeyrek gelirlerinin geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yarıya indiğini duyurdu. Wall Street'in karlılık açısından en iyi bankası olan Goldman'ın net karı 3.2 milyar dolardan 1.5 milyar dolara indi. Bankanın gelirleri ise 12.7 milyar dolardan 8.34 milyar dolara geriledi.

Analistler bankanın gelirlerinin 7.3 milyar dolara gerilemesini bekliyordu. Böylece sonuçlar beklentilerden daha iyi gerçekleşmiş oldu.

Son günlerde adı zorda olan bankalar arasında sayılan yatırım bankası Lehman Brothers'ın net karı ise 1.15 milyar dolardan 489 milyon dolara indi.

25 Mart 2008

ABD'de kriz çıktı, mermerci Çin'e sarıldı

Türkiye'de son yıllarda ihracatını en hızlı artıran sektörler arasında yer alan doğaltaşta, ABD'de yaşanan tutsat (mortgage) krizi, ihracatçı firmaları Çin ve Hindistan gibi pazarlara yöneltti.

Çin'e yapılan işlenmemiş doğaltaş ihracatı, rekor düzeyde artış gösterdi.

Sektör, ihracatını artırmasına rağmen katma değerini giderek düşürüyor.
İhracatını geçen yıl 1 milyar 250 milyon dolar seviyesine ulaştıran sektör, bu yıl ABD'de tutsat (mortgage) kriziyle başlayan duraklamadan olumsuz etkilendi. Sektör yılın ilk 2 ayında toplam ihracatını yüzde 26 artırmasına rağmen en büyük pazar olan ABD'ye yapılan ihracat yüzde 21 düştü. İşlenmiş ürünlerde ihracat artışı yüzde 2'de kalırken hammadde sınıfında yer alan blok mermerde yüzde 44, yarı işlenmiş sınıfta yer alan plaka mermerde ise yüzde 116'lık artış yaşandı.

Sektörün en yüksek katma değerle, işlenmiş ürün ihraç ettiği ABD pazarında yaşanan duraklama sonrası firmaların büyük bölümünün kapasitelerini küçülttüğü ifade ediliyor. İç pazarda arz fazlalığı ve inşaat sektöründeki durgunluk nedeniyle firmaların ocaktan çıkardıkları taşları blok olarak ihracı tercih etmeye başladıkları bildiriliyor.

Geçen yıllarda makineleşme yatırımıyla dikkati çeken sektörde 2008 yılında ekskavatör ve diğer iş makinası satışlarının yüzde 90 oranında düştüğü ifade ediliyor. Ege Bölgesi'nde birçok ocağın da üretimini tek vardiyaya düşürdüğü belirtiliyor.

26 Mart 2008

Jaguar ve Land Rover artık Tata'nın

Hintli otomotiv üreticisi Tata Motors, İngiltere'nin prestijli markaları Jaguar ve Land Rover'ı bünyesine kattı.

Tata Motors yaptığı açıklamada, İngiltere'nin lüks markaları Jaguar ve Land Rover'ı, ABD otomotiv şirketi Ford'dan 2,3 milyar dolara satın aldığını bildirdi.

Açıklamada, Jaguar ve Land Rover'daki iş gücünde herhangi bir değişikliğe gidilmeyeceği, Ford'un Jaguar ve Land Rover'daki emeklilik planlarına 600 milyon dolar katkıda bulunacağı belirtildi. Tarafların, bu iki lüks markanın İngiltere'deki iş gücünü 15 bin 300 civarında tutma konusunda anlaşmaya varması bekleniyor.

Ford, Jaguar'ı 1989'da 2,5 milyar dolara ve Land Rover'ı ise 2000'de 2,7 milyar dolara satın almıştı. Önceki yıl 12,6 milyar dolar ve geçen yıl da 2,7 milyar zarar eden Ford'un, bu iki markayı satarak, Kuzey Amerika'da zarar ettiği faaliyetlerine yoğunlaşması bekleniyor.

Hindistan'ın en büyük otobüs ve kamyon, üçüncü büyük otomotiv üreticisi Tata Motors, bu yılın sonunda 2 bin 500 dolardan satılmaya başlanılması planlanan dünyanın en ucuz arabası Nano'yu üretmişti.

Tata Motors'un, Ford'dan aldığı bu iki markayla ilgili anlaşma maliyetini karşılama konusunda bazı kaygılar bulunmasına rağmen, sektör kaynakları, anlaşmayla şirketin sadece iç pazara yoğunlaşmak yerine küresel piyasalara açılacağı yorumunu yapıyorlar.

Çelik, enerji, bilgisayar yazılımı, iletişim, araç üretimi ve kimyasal ürünler gibi çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren 98 şirketten oluşan Tata Group bünyesindeki Tata Motors'un piyasa değerinin 6,5 milyar dolar olduğu belirtiliyor.

30 Mart 2008

Taklitten korkan Paul&Shark Türkiye'de üretime yanaşmıyor

Lüks giyimin önde gelen markalarından Paul & Shark Yatching'in sahibi Paulo Dini, daha önce üretimi denediği Türkiye'den memnun kaldığını ancak taklit ürün sorununu aşamayan bir ülkede üretim yapamayacaklarını söyledi. Tüm dünyada 700 mağazası bulunan İtalyan markanın patronu Türkiye'ye fikri mülkiyet haklarına daha çok önem vermesini tavsiye etti.

700 milyon Euro'yu aşkın cirosu olan, İtalyan lüks giyim markası Paul & Shark Yatching'in sahibi Paulo Dini, bir süre önce Türkiye'de üretim yaptırdıklarını, memnun kaldıklarını ancak taklit ürün sorununun aşılmadığı bir ülkede üretim yapamayacaklarını belirtti. Taklit yüzünden Türkiye'de üretimden korktuklarını vurgulayan Paulo Dini, "Burada üretim yapıp başka ülkelere de ihracat yapabiliriz ama yapamıyoruz. Taklit ülkenizde büyük bir sorun. Fikri mülkiyet haklarına daha çok önem vermelisiniz. Alınan önlemler iyi ama yeterli değil. Durum değişirse üretime sıcak bakabiliriz" dedi.

FAZLA BÜYÜMEK İSTEMİYORUZ: Türkiye'de perakendeciliğin çok iyi bir noktaya geldiğini anlatan Dini, Türkiye pazarına 1997'de girdiklerini hatırlattı. 12 mağaza, 16 korner sayısına 2 yılda 20 mağaza ve 20 korner eklemek istediklerini açıklayan Dini, "Türkiye'de çok fazla büyüme niyetimiz yok. B ve A gibi üst gelir grubuna hitap eden bir marka olarak bu büyüklük yeterli" dedi. Dini, Türkiye pazarıyla ilgili şunları söyledi: "Türkiye'de sürekli müşterimiz çok. Avrupa'daki mağazalarımızdan da alışveriş yapan sadık bir Türk müşteri kitlesi var. Türkiye'de lüks markaların hepsi var. Pazar çok dinamik."

TÜRKİYE KÖPRÜ OLACAK: Dini, acentalar vasıtasıyla Türkiye üzerinden İran, Irak ve Suriye'de mağaza açma planları olduğunu belirterek, "Türkiye bizim köprümüz olacak. O ülkelerdeki operasyonu Türkiye'deki temsilcimiz Selçuk Güzenge'ye emanet edeceğiz" dedi.

BİR GECEDE DEĞİŞTİ: Köklerinin, İtalya'nın Varese kentinde 1921'e kadar uzandığını söyleyen Dini, uzun yıllar piyasa üretimi yaptıklarını, yüksek adetli bu üretimlerin büyümeye çok katkısı olduğunu belirtti. 1974'te ise masrafları artan şirket bir çıkış yolu ararken, işleri babasından devralan Paulo Dini, bir gecede bütün müşterileri terk ederek, katma değerli üretime geçmiş. Paul & Shark Yatching markasını da böylece yaratmış. Paulo isminin İngilizcesi'ni (Paul), macera duygusunu vermek için köpek balığı anlamına gelen Shark'ı ve denizciliğe atıfta bulunmak için de Yatching kelimelerini bir araya getirmiş. Dini bu zor operasyon için "Zorunluydu" diyor. Markanın İtalya dışına açılması 1975 yılında gerçekleşmiş. New York'un meşhur 5'inci Caddesi'nde büyük sükse yaparak mağaza açmış. Dini, tüm dünyada 700 kadar mağaza ve 3 bin satış noktası bulunduğunu belirtti.

Şirketimde başka horoz istemem halka açılmam

PAULO Dini, moda dünyasında son yıllarda sıkça görülen halka açılma veya özel yatırım sermayelerine (private equity) satılma eğilimini eleştiriyor. Dini, "Borsaya açılmak istemiyorum. İşlerin başında şu anda oğlum Andrea var. Kendi işimize sahip olmak istiyoruz. Aile şirketiyiz; finansal olarak güçlüyüz. Şirketimde başka bir patron görmek istemem. Bir mekanda çok fazla horoz olmamalı. Borsa ve özel yatırım sermayeleri vizyon sapmasına neden olabilir" diye konuştu.

Kriz orta sınıfı zorlayacak

DÜNYADA yaşanan finansal krizle ilgili olarak Paulo Dini, şu değerlendirmeleri yaptı: "Bu kriz çok kötü ve üzüntü verici. Doların düşüşü dengeleri bozuyor. Petrol fiyatları yükseliyor. Orta sınıf bu ekonomik buhrandan daha çok sıkıntı çekecek, zorlanacak. Şu anda krizin bize bir etkisi yok. Farklı coğrafyalara yayılmış olmamız krizin etkisini azaltıyor. En çok doların düşük olduğu ABD pazarında zorlanıyoruz."

Türkiye'ye aşığım kadınlar çok güzel

İSTANBUL başta olmak üzere Türkiye'ye aşık olduğunu anlatan Paulo Dini, "Her geldiğimde Çırağan'da kalıyorum. Büyük bir zevk. Türk mutfağına, balıklarınıza bayılıyorum. Gördüğüm modern Türk kadınları da çok şık ve güzel" dedi.

Kötü işletilen alışveriş merkezi markalara büyük zarar veriyor

İSTANBUL'da çok sayıda alışveriş merkezi (AVM) olduğunu belirten Paulo Dini "Çok sayıda AVM Türkiye'de de Avrupa'da da problem. İhtiyacın üzerinde yatırım yapılıyor. Bir de kötü yönetilince gözden düşüyor; markalar da zarar görüyor. Hangisine gireceğimizi ve nasıl önlemler alacağımızı bilemiyoruz" diye konuştu.